11 februari 2022 - Nieuws

(30/04/2021) Project Samenwerken en Aanbesteden, informatie voor gemeenteraden.

Op deze pagina treft u chronologisch van nieuw (bovenaan) naar oud (onderaan) informatie over het ASL project Samenwerken en Aanbesteden.

Webinar 28 april 2021

Op 28 april jl. hebben we via een webinar raadsleden en burgerraadsleden geïnformeerd over het project Samenwerken en Aanbesteden. U kunt de webinar terugkijken via deze link. Bij de aanmelding en tijdens het webinar heeft u de gelegenheid gehad om vragen te stellen aan het projectteam. Deze vragen en de antwoorden daarop vindt u hieronder. Mocht u nog aanvullende vragen hebben, dan verwijzen wij u naar de reguliere kanalen binnen uw gemeente.

Vraag

Antwoord

Kunnen we met de nieuwe regelingen die in ontwerp zijn, de kosten in de hand houden en tegelijkertijd een verbetering aan brengen in het hergebruiksysteem?

Ja. De nieuwe regelingen bieden een mogelijkheid om onze huidige afvalketen meer te richten op hergebruik.

Waar liggen mogelijkheden om kosten t.a.v. afval te reduceren?

De grootste kostenreductie ligt in het verbeteren van afscheiding, oftewel het voorkomen van restafval. Het contract voor de verwerking van restafval is veel duurder dan bijvoorbeeld GFT, papier of PMD.

Hoe speelt ASL in op innovaties?

ASL wil innovaties een kans geven middels de een circulaire aanbesteding voor GFT, en soortgelijke aanbestedingen te onderzoeken voor PMD en restafval.

Welke kostenbesparing geeft gezamenlijke aanbesteding t.o.v. aanbesteding per gemeente.

De huidige afvalmarkt kent een beperkte concurrentie. Door volumes samen te brengen worden contracten interessanter voor marktpartijen. Echter is dit effect lastig om uit te drukken in specifieke getallen. Wel hebben we gezien dat gemeentes die afzonderlijk aanbesteden, vaker te maken krijgen met hoge kosten of zelfs helemaal geen inschrijvingen.

Afhankelijk van welke bedragen met deze aanbesteding gemoeid zijn, wordt de manier van aanbesteden bepaald. Vraag: wat zijn de aanbestedingscriteria? Welke aanbieders worden uitgenodigd ?

De aanbestedingscriteria zijn kortgezegd: circulariteit, co2-uitstoot, werkgelegenheid en een bijdrage aan de Limburgse gemeenschap. Alle marktpartijen worden in principe uitgenodigd voor de aanbesteding, en worden vervolgens op deze criteria beoordeeld.

75 euro per Ton is een niet eenduidige eenheid: is het massa of volume eenheid ?

Het plafondbedrag is €75 per 1000 kg (= 1 ton)

Als het plafond richting de 75 euro gaat... hoe kunnen gemeentes dan nog hun afvalstoffenheffing beheersbaar houden, lees: zo weinig mogelijk laten stijgen? En hoe leggen we uit aan de inwoners: ze doen hun best om zo goed mogelijk te scheiden MAAR worden zeer waarschijnlijk toch geconfronteerd met een stijgende afvalstoffenheffing.

Zie bovenstaand antwoord. Gemeenten kunnen hun afvalkosten beperken door beter afval te scheiden en minder restafval aan te bieden. Verder is het helaas zo dat afvalverwerking ook onderhevig is aan inflatie en ontwikkelingen in de markt - bij welke manier van aanbesteden dan ook.

Wat gebeurt er als een andere aanbieder dan de contractant veel innovatievere methoden ontwikkeld heeft?

In die situatie willen wij samen met de contractant kijken of deze innovatie alsnog (in samenwerking met de andere aanbieder) gebruikt kan worden op het afval van ASL.

Kunt u toelichting geven op de periode van 8 tot 14 jaar. Hier zit wel een hele ruime periode tussen. Hoe wordt de looptijd definitief bepaald?

De looptijd wordt definitief bepaald tijdens het schrijven van de aanbestedingsdocumenten. Vooralsnog gaan wij uit van een eerste contracttermijn van 8 jaar, plus 2 keer een verlenging van 2 jaar (in totaal 12 jaar). Echter willen wij ons ook de mogelijkheid behouden de initiële contracttermijn naar 10 jaar te zetten, aangezien de markt eerder heeft geuit dit liever te hebben dan 8 jaar.

Wat zijn de consequenties als er gekozen wordt voor een bedrijf die een veel te rooskleurige toekomst suggereerde, en die lang niet zo'n goede innovaties gaat doen?

In het toekomstige contract zullen bepalingen opgenomen voor deze situatie. Deze bepalingen moeten ASL dan de mogelijkheid bieden om het contract (zonder extra kosten) vroegtijdig op te zeggen.

Blijft de plafondwaarde 14 jaar constant of wordt deze tussentijds verhoogd of liefst zelfs verlaagd?

Het plafondbedrag van 75 euro/ton zal jaarlijks worden geïndexeerd op inflatie. 14 jaar heeft betrekking op de (maximale) contractduur. De initiële termijn is 8 of 10 jaar (zie boven); daarna bestaat de mogelijkheid het contract al dan niet 1 of 2 keer met 2 jaar te verlengen.

Hebben transportkosten en evt belastingen vanuit het Rijk ook invloed op de prijs? Dus hoe verder het afval moet worden vervoerd hoe duurder. Dit transport draagt bovendien bij aan extra Co2 uitstoot. En hoe zit het met internationale samenwerking op dit gebied? Aangezien we zowel aan Duitse en Belgische grens zitten met onze provincie?

Transportkosten zijn opgenomen in het plafondbedrag, belastingen niet. Het reduceren van CO2-uitstoot is een belangrijke ambitie van ASL. Zodoende wordt ook het beperken van de rijafstand meegenomen in de aanbesteding.

M.b.t. aanbesteding: Hoe verdelen jullie percentage van wegingscriteria. Welk percentage kwaliteit en welk percentage prijs bijvoorbeeld.

De precieze verdeling van de criteria moet nog worden bepaald, maar de criteria circulaire economie en CO2-uitstoot zullen zwaarder wegen dan de andere 2 ambities.

Wat is nu het beste en het goedkoopste voorscheiding of nascheidng?
Welke gemeentes in Limburg doen aan voorscheiding?
Hoeveel afval wordt er bij voorscheiding hergebruikt, en hoeveel is dat bij nascheiding?

Er is geen eenduidige keuze in de vraag of bron- of nascheiding het beste is. Dit verschilt per gemeente, en is onder andere afhankelijk van de huidige bronscheidingsresultaten, demografische en planologische kenmerken. Voor stedelijke gebieden waar PMD-bronscheiding slechte resultaten geeft, biedt nascheiding in ieder geval mogelijkheden.

Hangt de keuze voor bron of nascheiding niet ook af van het type installatie en de efficiency van de afvalverwerker? Sommige afvalverwerkers hebben namelijk liever geen brongescheiden afval omdat hun installatie dan niet optimaal en kosten efficiënt kan draaien.

Alle nascheidingsinstallaties zijn afgesteld op een optimale doorloopsnelheid en sorteerkwaliteit. Hoe meer PMD het restafval bevat, hoe meer PMD er nog na te scheiden is en hoe hoger de vergoeding die de nascheider daarvoor krijgt van het Afvalfonds.

Wat is efficiënter een bron- of een nascheiding systeem?

Zie bovenstaande antwoorden.

Wat is het goedkoopste voorscheiding of nascheiding, hier inbegrepen het inzamelen en het verwerken?

Zie bovenstaande antwoorden.

Op welke wijze worden de burgers wat betreft de afvoer en verwerking meegenomen in de lopende en komende processen? Immers moeten de burgers worden geleerd waarom het zo belangrijk is om met de juiste attitude om te gaan met de afvalstromen.

Communicatie en voorlichting is ook hier erg belangrijk. We nemen dit mee in de uitwerking van het plan van aanpak met de marktpartij die uit de aanbesteding komt. Daarnaast geven gemeenten hier ook zelf invulling aan.

Verwerking afvalstromen en vermindering van kilo’s afval lopen hand in hand. Dat laatste moet eigenlijk van onder op worden geïnitieerd. Hoe zorgen we al in een vroeg stadium ervoor om de mensen door goede informatie warm te krijgen voor dit proces. Is er ook gedacht aan een campagne op dit vlak en zo ja, hoe ziet dit er dan uit?

Zie bovenstaand antwoord.

1. De afvalstromen duidelijk in beeld brengen.  In de PMD-zakken zit nu afval wat er niet thuis hoort.  Aandacht geven aan het scheiden. Wat moet waar in gedeponeerd worden. De inwoners hebben behoefte aan duidelijkheid.

Zie bovenstaand antwoord.

Welke doelstellingen streeft ASL na voor 2030 en 2050 t.a.v. de circulaire economie? Welke rol en verantwoordelijkheden liggen er bij deelnemende gemeenten?

Gemeenten hebben hun eigen beleidsverantwoordelijkheid; ASL heeft projectverantwoordelijkheid bij aanbesteding. Op basis van haar visie (circulair, samen, grensverleggend https://afvalsamenwerkinglimburg.nl/over-asl/) en de Global Goals for Sustainable Development heeft ASL voor haar komende aanbesteding vier ambities gedefinieerd en 2 uitgangspunten:
Uitgangspunt 1: een eerlijke realistische prijs; de kosten van de toekomstige verwerking zijn transparant, realistisch en respecteren wederzijdse korte en lange termijn belangen;
Uitgangspunt 2: toekomstbestendig partnerschap; de toekomstige verwerker ontzorgt ASL/de gemeenten adequaat, volgens afspraak en probleemloos; maakt de gerealiseerde impact van de gehele keten aantoonbaar en meetbaar en verbetert deze tijdens de looptijd van het contract;
Ambitie 1: circulaire economie; de verwerking vindt plaats op een zo hoogwaardig mogelijke manier en draagt optimaal bij aan het realiseren van een Limburgse circulaire economie;
Ambitie 2: CO2-reductie; de verwerking draagt optimaal bij aan het reduceren van CO2-uitstoot van de gehele keten;
Ambitie 3: maatschappelijke bijdrage; de verwerking draagt optimaal bij aan de Limburgse maatschappij, door het stimuleren van onderwijs, werkgelegenheid en economische groei;
Ambitie 4: duurzame gemeenschappen; de verwerking draagt in brede zin bij aan het verduurzaming van gemeenschappen, steden en regio’s in en om Limburg.

Kan GFT niet lokaal verwerkt worden voor bijvoorbeeld gebruik bij lokale biomassa installaties.

GFT wordt doorgaans al dichtbij verwerkt, doordat het een relatief zware stroom is die per saldo ook weinig waard is. Op dit moment wordt Limburgs GFT-afval verwerkt in Venlo en Maastricht. GFT kan niet zo makkelijk verwerkt worden bij andere biomassa verwerkers, doordat de samenstelling heel anders (meer variatie en vervuiling) is ten opzichte van 'monostromen', zoals bermmaaisel of oogstrestanten.

Welke zijn de laatste ontwikkelingen voor de GFT afval verwerking?
Wordt dit afval ook in de toekomst aan huis opgehaald?
Wordt er niet meegedacht om de inwoners zelf compost te laten maken voor hun tuin?

Voor GFT-verwerking zien wij verschillende innovaties, zoals bio plastics, eiwitkweek en vetzuurwinning. Vanuit deze toekomstige en ook de huidige verwerkingstechnieken is het vooralsnog zeker de moeite waard om GFT aan huis in te zamelen.

In hoeverre kan men nu al recyclen van afval qua percentage.

Voor wat betreft de composteerinstallatie in Maastricht gelden ongeveer de volgende percentages:
- in aangeleverd materiaal zit veel vocht (ongeveer 40%), dat verdampt tijdens het proces;
- circa 40% komt terug als compost;
- ongeveer 10% wordt verwerkt tot biomassa;
- circa 10% residu: steentjes, plastic, vervuiling.

Is het niet beter GFT en GFE scheiden?

Er is nu nog geen goede verwerking van GFE-afval. Wel zien wij - zoals hierboven beschreven - verschillende innovaties. Daarom wordt in de aanbesteding van GFT ook GFE als aparte stroom meegenomen. Aan de gemeenten wordt dan de optie gegeven om GFE al dan niet apart in te zamelen en te laten verwerken.

Is er ook internationaal contact over afval?

Ja, tijdens de marktconsultatie heeft ASL ook met buitenlandse partijen gesproken.

Kunnen we ook kijken buiten landsgrenzen?

Ja, ASL zal een Europese openbare aanbesteding publiceren.

Het tweewekelijks inzamelen van PBD afval vergt veel opslagruimte; welke alternatieven zijn er voor kleinbehuisden zonder tuin of berging of appartementsbewoners? Met name in de dichtbevolkte binnensteden kan dit tot problemen leiden en het apart inzamelen van PBD belemmeren.

Inzameling is geen onderdeel van de activiteiten van ASL; dit wordt door de gemeenten zelf georganiseerd. PMD wordt op verschillend ingezameld, met een container, met een zak ophalen aan huis, of via brengvoorzieningen. Iedere gemeente kijkt wat het beste past.

3. Afval dat medisch gerelateerd is en vaker opgehaald of gedeponeerd kan worden in containers vraagt aandacht bij een nieuw contract.

Gemeenten maken zelf hier een keuze in.

4. Onderzoeken wat allemaal goed gescheiden kan worden voor hergebruik als grondstof. Ik hoor vaak dat papier of kunststofverpakkingen vervuild zijn en dat het dan bij het restafval moet. Hoe vervuild mag iets zijn? Moet de inwoner eerst de plastic verpakking reinigen? Dat kost ook weer water en energie.  Dit is complex maar onderzoek moet meer de aandacht krijgen om vervuild afval te reinigen en weer geschikt te maken voor hergebruik.

Vervuiling is een punt van aandacht bij inzameling aan de bron. Wat speelt is dat de kwaliteitseisen strenger worden. Daarom is goede voorlichting en communicatie heel belangrijk. PMD hoeft niet eerst te worden afgewassen, wel is het zo dat volle PMD-verpakkingen, bijv. een halfvolle vla-pak wel tot vervuiling leidt en een leeg geknepen pak niet.

2. Welk tariefsysteem is te verkiezen diftar of vast tarief en hoe heeft dit effect op sluikstort en zwerfafval?

Gemeenten maken zelf hier een keuze in: wel of geen diftar, hoge of lage service, lage of hogere kosten met Diftar. Gemeenten die diftar hanteren en/of een hoog poorttarief voor het milieupark lopen misschien meer risico op sluikstort, zwerfafval en vervuiling van ingezamelde afvalstromen. Aan de andere kant leidt diftar wel tot meer afvalscheiding aan de bron. Ook hier zijn uitleg, communicatie en handhaving instrumenten om dit te voorkomen of te beperken.

Wat betekent het precies voor het ophalen van het afval als men GFT en GFE apart wil gaan inzamelen/ophalen? Komen er dan meerdere afvalcontainers of meerdere ophaalmomenten?

Dat is aan de gemeenten zelf om hier invulling aan te geven.

Statie geld op blik nog mogelijk?

Statiegeld op blik komt er landelijk in 2022.

Kunnen jullie ook in gaan op het inzamelen, wat heeft bij meeste gemeentes de voorkeur. En welke prijs hangt bij welke inzamelen.

Inzameling is geen onderdeel van de activiteiten van ASL; dit wordt door de gemeenten zelf georganiseerd. Iedere gemeente maakt hierin zijn eigen keuzes en daarom zijn kosten ook verschillend en moeilijk te vergelijken. Er is ook een relatie tussen inzamelkosten en verwerkingskosten. Meer apart inzamelen aan de bron is duurder qua inzamelkosten maar bespaart op verwerkingskosten en visa versa.

Men hoort vaak in de wijk: "Wij kunnen wel scheiden, maar bij de verwerker wordt het toch bij elkaar gegooid." Kunt u hier op toe lichten en dan op GFT en GFE specifiek.

GFE wordt nu nog verwerkt met GFT, in de toekomst kan dit wel interessant worden om uit elkaar te halen.

Is ook de inzameling inbegrepen bij dit contract?

Inzameling is geen onderdeel van de activiteiten van ASL; dit wordt door de gemeenten zelf georganiseerd. ASL gaat dus over de verwerking van GFT, gemeenten gaan over de inzameling van GFT.

Afvalverzameling heeft impact op kosten afvalverwerking. Welke manier van afval inzamelen is voor de afvalverwerkers de meest optimale (lees goedkoopste) manier en heeft dus de voorkeur ? Graag beantwoorden met concrete praktijk voorbeelden en vooral als deze er al zijn binnen de huidige manier bij de 30 aangesloten Gemeenten.

Iedere gemeente maakt hierin zijn eigen keuzes en daarom zijn kosten ook verschillend en moeilijk te vergelijken. Er is ook een relatie tussen inzamelkosten en verwerkingskosten. Meer apart inzamelen aan de bron is duurder qua inzamelkosten maar bespaart op verwerkingskosten en visa versa.

Hoe ziet de toets op het milieuhygienisch verantwoord en duurzaam verwerken van PMD afval en de reststoffen die vrijkomen er uit ?
Kunnen we / gaan we afzien van de uitvoer van restfracties van PMD ?
Waar en op welke wijze worden de restfracties van PMD afval verwerkt ?
Is er sprake van uitvoer van restfracties naar Aziatische en derde wereldlanden ?
Is er sprake van een milieuhygienisch verantwoorde en duurzame wijze van verwerking van restfracties ?

De huidige regeling voor plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankenkartons (PMD), met de gemeenten in de ketenregierol, kent aanzienlijke financiële risico’s. Daarom is het doel om per 1 januari 2022 over te stappen op een andere regeling. Ook daarvoor wordt zoveel mogelijk op circulariteit gestuurd, binnen de kaders van de landelijke regelingen. Het Afvalfonds Verpakkingen biedt - via de Ketenovereenkomst Verpakkingen 2020-2029 - de mogelijkheid om over te stappen op een andere regeling waarbij de gemeenten geen risico’s meer lopen die ontstaan door lagere sorteerprestaties of verminderde afzet bij de vermarkting. De risico’s verbonden aan een te hoge vervuilingsgraad (afkeur ingezameld PMD) blijven wel bestaan.
Via deze regeling dragen de ASL-gemeenten de ketenregie over aan het Afvalfonds en hebben zij geen directe invloed op de manier en locatie van verwerking van PMD-afval. De verantwoordelijkheid en controle m.b.t. het verwerken, recycling en hergebruik van de ingezamelde stromen ligt bij de producenten. Zij hebben hiervoor een partij in het leven geroepen om hierop toe te zien: Nedvang. Dit doen zij door het houden van accountantscontroles.
Als gemeenten invloed willen uitoefenen op de procesgang kan dit via de VNG. Het wel of niet realiseren van opgelegde doelstellingen wordt gecontroleerd door de overheid via de Rijksdienst van Waterstaat.   

Waar gaat het PMD afval op dit moment naartoe? Aangezien China dit niet meer accepteert. Wij zijn bezorgd dat het niet goed verwerkt word. Wij hebben zelf ervaring binnen onze gemeente met plastic afvalwerkingsbedrijf- na jarenlange overlast en juridisch getouwtrek is dit bedrijf vorig jaar gestopt. Maar het moet toch ergens naartoe. Ook naar de toekomst gezien mogelijk andere duurzame oplossing/ inzameling? Graag toelichting en antwoord.

Zie voorgaand antwoord.

Gaat men dadelijk gebruik maken voor afzetting PMD bij Sabic in Geleen? Korte transporten en misschien goedkoper.

Zie voorgaand antwoord.

Aandacht voor de verschillende soorten plastics. Vele kunststoffen komen bij het restafval. De fabrikanten en de verpakkingsindustrie aanspreken dat er kunststoffen gebruikt worden die geschikt zijn voor hergebruik. Er zijn te veel (prijs)etiketten enz. op de kunststofverpakkingen die het recyclen bemoeilijken.

Dit gebeurt via de Ketenovereenkomst Verpakkingen - een overeenkomst tussen het Afvalfonds en de Vereniging Nederlandse Gemeenten.

Het verminderen van gekleurde verpakkingen door de verpakkingsindustrie. Daar moeten richtlijnen voor komen. De inkten die gebruikt worden zijn slecht voor het milieu en beperkt de mogelijkheden om eenvoudig te recyclen.

Zie antwoord hierboven.

Piepschuimgebruik moet verminderd worden als verpakking. Dit valt nu in de categorie restafval. Hier ligt een taak voor de verpakkingsindustrie. Piepschuim verminderen!

Zie antwoord hierboven.

Door wie en hoe wordt de vervuilingsgraad bepaald, want lijkt me een lastig iets omdat te bepalen?

Bij de aanlevering van het ingezamelde verpakkingsafval vindt er bij de op- en overslag locatie volgens een vooraf bepaalde procedure een kwaliteitscheck plaats. De visuele vervuiling mag hierbij 15% zijn. Indien bij de acceptatie vastgesteld wordt dat de meer is, vindt er afkeur plaats. Is de gemeente hier niet mee eens dan kunnen ze een sorteerproef laten uitvoeren. Blijkt uit de sorteerproef dat de vervuiling inderdaad te hoog is dan zijn de kosten voor de sorteerproef voor de gemeente. Is de vervuiling minder dan 15%, dan wordt de vracht geaccepteerd en heeft de gemeente recht op de geldende vergoeding.

Wordt nu het hele pmd afval verbrand, omdat het te veel vervuild is?

De afgelopen 5 jaar is gemiddeld 75% van het ingezamelde PMD afval hergebruikt en 25% is inderdaad verbrand.
Het uit gesorteerde PMD bestaat voor 12% blik en 8% uit kartonnenverpakkingen en 80% uit kunststof.
Deze kunststof stroom bestaat vervolgens weer uit 45% homogene kunststofstromen en voor 55% uit mix-stromen.
Het reduceren van de samengestelde kunststofverpakkingen, het optimaliseren van de sorteerinstallatie en het terugbrengen van de vervuiling moet resulteren in betere hergebruik resultaten.

PMD: nog een risico... de vervuilingsgraad wordt nog eens aangescherpt.

Inderdaad: dit is een punt van aandacht. Het belang van een goede afvalscheiding moet goed gecommuniceerd worden naar de burger.

Op welke termijn volgen concrete stappen?

Zie laatste sheet van webinar (weergegeven op de volgende pagina): in juni neemt ASL ALV besluit. Bij akkoord wordt de GFT-aanbesteding vanaf de zomer voorbereid en uitgevoerd.

Het merendeel van het restafval wordt nu verbrand in verbrandingsovens in Nederland. Hiervan zijn er teveel en we zijn genoodzaakt om HH afval te importeren om de ovens rendabel te maken en te houden.
Betekent de voorgestelde aanpak voor de verwerking van HH afval in de provincie Limburg dat er in de toekomst
dus minder afval  wordt aangeboden om te verbranden en derhalve genoodzaakt zijn om nog meer HH afval te importeren?

Afvalverbrandingsinstallaties zullen inderdaad altijd streven naar een volle of rendabele installatie. Indien het restafval in de toekomstige situatie niet verbrand wordt, zullen verwerkers zoeken naar andere bronnen van restafval. Dit kan geïmporteerd worden, maar ook bedrijfsafval of afval van andere gemeenten zijn.

Ik kan het maar moeilijk bevatten dat ASL gaat inzetten op innovatie rondom de verwerking van restafval. Juist restafval zal steeds minder worden en Douwe geeft al aan dat er fors geïmporteerd moet worden. Daarnaast is er concurrentie van de afvalverbranders die óók zo lang mogelijk in bedrijf willen blijven en nú al importeren. Misschien moeten we juist helemaal NIET gaan inzetten op restafval want mijn inziens is dit een race naar de bodem. Hoe zien jullie dit?

ASL heeft, net als alle gemeenten in Nederland, inderdaad de doelstelling om het restafval naar 0 kg/inwoner te brengen. Op het moment is dit echter nog een utopie, en zitten veel (Limburgse) gemeenten hier nog ver boven en produceert ASL jaarlijks zo'n 150 kton restafval. Naar verwachting zal er in 2030 ook nog veel restafval zijn. ASL streeft ernaar om deze stroom nog zo circulair mogelijk te verwerken, zolang zij deze stroom nog produceert.

Innovatie en circulariteit staan centraal in deze aanbesteding, markt is in ontwikkeling. Hoe zit het met reductie verbranden / storten i.v.m. hoge kosten? Saneren stortplaatsen kost veel geld, is niet verstandig om schadelijke grondstoffen separaat op te slaan en zodra techniek er is overgaan tot verwerking?

Het storten van gevaarlijk afval valt niet onder de contracten van ASL.

waarom wordt dit initiatief nu aangezet zonder dat een Rd4 die ook met zelfde thema bezig is erin betrokken wordt?

Integendeel: RD4 is nauw betrokken bij dit project.

2. Aandacht voor zwerfafval. Hoe kan de overheid zorgen dat er veel minder zwerfafval is? Statiegeld op alle blikjes, glas(flessen) en frisdrankflessen (kunststof)?

Dit is momenteel geen onderdeel van de activiteiten van ASL. Statiegeld op blik komt er landelijk in 2022.

Massa is kassa, zie ik vooral als héél veel transportbewegingen uit het buitenland. We gaan dus uit half Europa afval importeren. Willen we dat wel? Want de restproducten (assen, giftige gassen) blijven hier...

ASL heeft geen invloed op het importeerbeleid van private afvalverwerkers. Middels haar ambities probeert ASL echter wel om het afval zo dichtbij mogelijk te laten verwerken.

 

Webinar 3 november 2020

Op 3 november jl. hebben we via een webinar raadsleden en burgerraadsleden geïnformeerd over het project Samenwerken en Aanbesteden en de 3 programmalijnen:

3 programmalijnen
Drie programmalijnen

Vragen

Antwoorden

Programmalijn 1

 

Ik wil graag nog even kort de historie en de reden en de toelichting op de aanbesteding horen

Huidige verwerkingscontracten voor PMD, GFT en Restafval eindigen per 31/12/2023. In 2019 heeft ASL een nieuwe visie vastgesteld, die draait om de drie kernwoorden ‘samen’, ‘circulair’ en ‘grensverleggend’. Vandaar de ontwikkeling van onze programmalijn 1: circulaire aanbesteding.

Ik zie dat we veel gaan kijken naar best practices in de rest van Nederland; Duitsland heeft al heel veel ervaring met afvalrecycling. Wordt daar ook naar gekeken?

Ja. ASL houdt een Europese openbare aanbesteding. Via TenderNed zijn ondernemingen openbaar geïnformeerd. Enkele Duitse en internationale bedrijven hebben zich ook al gemeld.

Wordt er bij de aanbesteding ook nadrukkelijk gekeken naar partijen en partners over de landsgrenzen heen?

Zie vraag 2. Ja, ASL houdt een Europese openbare aanbesteding. Buitenlandse bedrijven hebben zich al gemeld.

Wordt ook samengewerkt met Chemelot? Dat bedrijf wil afval gebruiken ipv fossiele energie en grondstoffen.

Samenwerking met Chemelot is zeker een mogelijkheid. Echter valt zo'n samenwerking ook onder het aanbestedingsrecht en zodoende dient Chemelot net als andere bedrijven mee te doen met de uiteindelijke aanbesteding.

Het doel is een circulaire economie. Is het het streven om de cirkel op provinciaal/regionaal/landelijk niveau te sluiten of moeten we uitwijken naar het buitenland hiervoor?  

Bijna alle grondstofketens hebben een internationale component. Voor het sluiten van ketens is inzet op alle niveaus noodzakelijk: van lokaal tot Europees/mondiaal.

Is de ambitie circulaire economie haalbaar zolang gebruik van 'virgin' grondstoffen zoals plastic goedkoper is dan het hergebruik van gerecyclede stoffen (zoals recycled plastic chips)?

De uiteindelijke resultaten op het gebied van circulaire economie worden inderdaad voor een deel bepaalt door de markt voor secundaire producten/grondstoffen. ASL wil samen met de toekomstige contractpartner(s) optimaal inspelen op deze markt en deze waar mogelijk ook beïnvloeden.

Hoe gaat men om met recycled plastic en virgin plastic? 

Zie voorgaande punt. De toekomstige verwerking van PMD moet zowel gerecycled als virgin plastic verwerken.

Wat te doen als we met de circulaire afvalverwerking de materialen niet kunnen afzetten op de markt of tegen een slechte prijs.  PMD en oud papier is hier een voorbeeld van. Toch niet alles doorberekenen aan de burger? PMD verbranden is tegenwoordig al goedkoper dan recyclen. 

De afzet van de gewonnen materialen/ grondstoffen heeft een sterke invloed hebben op de business case van de verwerker, en indirect dus ook op ASL en haar gemeenten. In de RIC workout en touchdown fasen zullen met de winnende inschrijver afspraken gemaakt worden over de circulaire business case. Hierbij zal ook het scenario van een slechte afzetmarkt besproken worden.

Vragen rondom inzameling

  1. Kan het zijn dat gemeente afspraken heeft gemaakt met afvalophaler die vervolgens ook de verwerking doet? Heeft de aanbesteding door ASL dan nog zin?
  2. Er circuleren verschillende opinies over de toevoegende waarde van afvalscheiding aan de bron (de burger). Wat levert maximale milieuwinst op? Afval Scheiden of helemaal niet scheiden. Wat levert de minste kosten op voor de gemeente(n). Gescheiden afval of niet?
  3. Is bronscheiding met daarna extra nascheiding niet efficiënter?
  4. Is het in het kader van een te bereiken nog hoger circulaire realisatie (erg) zinvol om verder te investeren in voorlichting over scheiding aan de bron (welk afval hoort waar) of is dat gezien de voorhanden en verder te ontwikkelen scheidingstechnieken niet (zo hard) nodig?
  5. Is het wel efficiënt om inwoners hun afval te laten scheiden? Als de afvalstromen erg vervuild zijn, moeten ze voor de verwerking alsnog door een scheidingsapparaat van de afvalverwerker. Is het dan niet efficiënter om inwoners alleen GFT en rest te laten scheiden en het opdelen van de reststroom ‘zelf’ te doen?
  6. Wat zijn eventuele belemmeringen als in de aanbesteding gefocust wordt op een volstrekt ander systeem in Sittard-Geleen, namelijk die van Waalre (frequenter vuil ophalen met kleinere bakken, geen grijze kliko van 240 liter en groene bakken van 140 liter meer, maar afvalfietsen en inzetten op zoveel mogelijk sociaal return)? Valt het zo mogelijk plaatsen van luiercontainers ook onder de aanbesteding? Gaat de aanbesteding ook over contracten met scholen, welzijnsorganisaties en dergelijke? 
  7. Wanneer gaat Maasland over op nascheiding? Gelet op de vele soorten plastic waarvan vele niet her te gebruiken zijn en het feit dat dan de ophaal omhoog kan lijkt mij dat klantvriendelijker 
  8. Wilt u de inzameling in alle aangesloten gemeentes op een uniforme wijze gaan doen?

De afvalinzameling blijft onderdeel van de gemeentelijke autonomie; inzameling wordt gedaan door de gemeenten zelf en de verschillende reinigingsdiensten.

De keuze voor bron- of nascheiding is een keuze van de gemeente zelf -  en valt daarmee ook buiten de scope van de aanbesteding. Het hangt ook erg af van verschillende factoren binnen die gemeente wat de best passende vorm van afvalscheiding is.

Aan de andere kant moet de verwerker het doen met de stromen die worden ingezameld, en die hebben een kwaliteit. Alleen bij een bepaalde kwaliteit van de ingezamelde grondstoffen kan er een bepaald product van gemaakt worden. Mochten er dus kansen zijn om die kwaliteit van de aangeleverde grondstoffen te verhogen, dan zullen we die presenteren en kan daar actie op ondernomen worden. Ook als blijkt in de loop van het contract dat er interessante producten gemaakt kunnen worden van een bepaalde afvalstof die nu niet separaat ingezameld wordt, dan kan dat een aanleiding zijn om met de gemeenten in gesprek te gaan om te bekijken hoe die stof op een goede manier ingezameld kan worden. Dit wordt dan gebaseerd op een duidelijke behoefte voor een bepaalde kwaliteit grondstof, meerwaarde en argumenten die tot een ander besluit rondom de inzameling van die grondstof kunnen leiden, steeds in lijn met de ambities die we met deze aanbesteding hebben.

Voor wat betreft:

  • Luiers- en incontinentiemateriaal: zie hetgeen hierboven beschreven is. In aanvulling daarop: ASL is zeker op de hoogte van de kansen die er liggen rondom luierrecycling. Dit wordt expliciet meegenomen in programmalijn 2.
  • Contracten met scholen, welzijnsorganisaties ed: Scholen zijn voor ons belangrijk. Zij vormen geen direct onderdeel van de aanbesteding, maar programmalijn 3 draait om een multi-stakeholder aanpak. Daarin kunnen scholen een belangrijke rol spelen en zijn er zeker samenwerkingskansen.

Kan ASL binnen de huidige contracten bedrijven en consumenten faciliteren om beter te kunnen scheiden bij afvalverwerking ?

Zie vorige vraag. ASL beheert alleen de contracten voor de verwerking van huishoudelijk afval. Scheiding en de inzameling van afval valt onder de verantwoordelijkheid van de gemeenten.

 

Hoe voorkom je vervuiling van gft door plastics of andere stoffen, deze wil je niet in het voedsel

De verbetering van GFT-inzameling kan op verschillende manieren. Dit is aan de gemeenten en hun inzameldiensten.

 

  • Doen we ook wat aan de voorkant verpakking industrie
  • Wordt er in de provinciale samenwerking aandacht besteed aan het stimuleren van minder plastic verpakkingen produceren? Des te minder wegwerp artikelen/ verpakkingen er zijn, des te minder afval er verwerkt hoeft te worden. 

Dit is nu geen directe taak van ons. Dat kan wellicht in de toekomst veranderen.

Desondanks: Voorkomen is beter dan recyclen. Dat stimuleren we graag. In ASL verband bespreken we dit regelmatig met de gemeenten en die vertalen dit ook in hun communicatiecampagnes. ASL heeft goede connecties met landelijke organisaties, waaronder de VNG en daar geven we dit soort signalen ook af.

Wordt GFT verwerkt als biomassa? 

GFT-afval is biomassa van een bepaalde inhoud en kwaliteit. Hierdoor is slechts een beperkt aantal van alle biomassa verwerkingstechnieken mogelijk (bijvoorbeeld vanwege gezondheid, verpakkings, voedsel en milieuwetgeving).

 

Ik hoor graag wat de uitgangspunten voor deze aanbesteding zijn en wat bedoeld wordt met de gerichte aanbestedingsmethode "Rapid Impact Contracting". 

Rapid Impact Contracting en bijbehorende uitgangspunten zijn toegelicht in het webinar. Deze terugkijken geeft het beste antwoord op de vraag.

Wat zijn de verschillen met de vorige aanbesteding?

 

Bij traditionele vormen van aanbesteding heb je een voorbedacht plan, en dat leg je aan de markt voor. In het geval van Rapid Impact Contracting gaan we op zoek naar de best passende partner die gedurende de hele looptijd van het contract steeds wanneer uitdagingen zich voordoen met ons een oplossing bedenkt die het meest passend is. Dus je kunt bij blijven stellen. Zo voldoen we gedurende de looptijd steeds beter aan de ambities.

  • Zijn er al diverse praktijkvoorbeelden van RIC en hebben die tot kostenbesparingen geleid?
  • Leidt RIC op termijn tot lagere tarieven voor bedrijven en consumenten?

Ruim 40 keer is de RIC aanbestedingsmethode reeds toegepast. Enkele voorbeelden daarvan kunt u bekijken op https://rapidimpactcontracting.nl/publicaties/. Uit de keren dat de methode reeds is toegepast blijkt dat de opdrachtgevers voor hetzelfde budget een aantrekkelijker resultaat hebben weten te behalen.

  • Gevolg RIC: langdurig? partnership? Wenselijk? Er is toch een afhankelijkheid van verwerker. Soort monopoliepositie? Tegen mgl hogere, te hoge kosten?
  • Zit co-creatie het verantwoording afleggen over kosten en kwaliteit van de prestatie niet in de weg. Immers het onderscheid tussen opdrachtgever en opdrachtnemer valt gedeeltelijk weg. Uiteindelijk moet de gemeenteraad kunnen beoordelen of dat geleverd is wat gevraagd is.

Je selecteert elkaar op partnerschap en de waarden die je daarin deelt. Doen zich dingen voor dan ga je daar met elkaar over in gesprek. De samenwerking baseert zich op duidelijke en harde afspraken waar je elkaar ook aan houdt. Ook de gemeenteraden kunnen hierop beoordelen of het goed gaat of niet. Daarnaast baseert RIC zich op 8 principes https://rapidimpactcontracting.nl/rcc-principes/, onder meer het principe van volledige transparantie.

Vwb aanbesteding: Europese aanbesteding nodig? En zo ja, dan RIC mogelijk?

De schaal van de opdracht vereist een Europese aanbesteding. RIC is een vorm van gunnen op beste-kwaliteitsverhouding en valt binnen de aanbestedingswetgeving.

Hoe kunnen de bedrijven gestimuleerd worden om de opbrengstwaarde te verhogen? Het verdienmodel wordt nl. lager als er een deel teruggaat richting de inwoners (gemeenten)

Bij de aanbesteding zullen inschrijvers geprikkeld worden op het formuleren van een business model, dat berust op financiële prikkels die bijdrage aan de circulaire ambities stimuleren. In de RIC workout en touchdown fasen (zoals toegelicht tijdens het webinar, en te zien in bijgevoegde presentatie) zal ASL hier samen met de winnende inschrijver nader over onderhandelen en afspraken over formuleren.

Hoe is de fraudegevoeligheid in de uitvoering bij zo'n open proces? In Duitsland waren daar nogal wat problemen

Voor RIC geldt dezelfde fraudegevoeligheid als bij reguliere aanbestedingen. De aanbesteding zal worden uitgevoerd door een ervaren aanbestedingsteam.

Een aantal gemeenten hebben te maken met preventief toezicht (of gaan daar binnenkort mee te maken krijgen) van de Provincie. Staat de Provincie achter deze methode? (omdat het strikt genomen niet tot de laagste kosten leidt), Is de Provincie als stakeholder betrokken in dit traject ?

De provincie Limburg is betrokken bij programmalijnen 1, 2 en 3 van ASL. Net als de gemeenten, staat de provincie positief tegenover de RIC-methode.

Hoe groot is de kans dat we afvalverwerking/ grondstofrecycling daadwerkelijk in de regio kunnen realiseren? 

Deze kans is niet uit te drukken in cijfers. Zoals gepresenteerd is het leveren van een bijdrage aan Limburg (haar economie, infrastructuur, onderwijs) onderdeel van de gunningscriteria. Echter stelt ASL dat een bijdrage aan de circulaire economie en CO2-reductie uiteindelijk belangrijker is dan de locatie van de verwerkingsinstallaties.

 

Hoe kunnen we kijken dat het milieutechnisch nog beter gaat en het voor de bewoners minder nog duurder wordt 

ASL kijkt hiernaar door bedrijven hier expliciet op uit te dagen in de aanbesteding. Het beschrijven van een visie, aanpak en kunde op milieurendement en kostenbesparing is een expliciet onderdeel.

 

Programmalijn 1 en 2

 

Programmalijn 1/2, hoe zorg je dat ASL niet te veel verzelfstandigt en de autonomie van gemeenten ondermijnt? Hoe kun je als bestuurders / college / portefeuillehouders / raadsleden daar grip op houden?

De opdracht van ASL wordt geformuleerd door de gemeenten, die lid zijn in de vereniging ASL. De mate waarin ASL vrijheidsgraden heeft om zelfstandig te acteren ligt vast in: 1.statuten van de vereniging; 2. Strategienota die de ALV vaststelt.

In hoeverre wordt het regionale MKB betrokken bij de aanbesteding, gelet op de mogelijke afname van afvalstoffen? 

Er zijn verschillende invalshoeken om het MKB mee te nemen bij de afname van grondstoffen. Enerzijds door ze te informeren en betrekken bij het aanbestedingsproces, anderzijds door goed het netwerk in de gaten te houden en gemeenten te vragen om scherp te zijn op mogelijke kansen.

We hebben o.a. op de marktinformatiedag aan beoogd inschrijvers meegegeven dat wij ze adviseren om coalities te sluiten met bijv. MKB bedrijven, opdat je als geheel optimaal kunt bijdragen aan de ambities binnen de aanbesteding.

Programmalijn 2

 

Er zijn ook kledingbedrijven die kleding terugnemen en hergebruiken. Samenwerking mogelijk?

Textiel heeft veel verschillende aspecten waar gemeenten invloed op uit kunnen oefenen. Nieuwe businessmodellen zoals Product as a Service (PaaS) of lease zijn zeker interessant om te verkennen en op te nemen in de Roadmap Grondstoffenmanagement.

Wat gaat er gebeuren met de verenigingen die oud papier ophalen word daar rekening mee gehouden

De wijze waarop het afval ingezameld wordt, blijft een keuze per gemeente. Dus ook de keuzes die gemeenten zelf maken bij de inzameling van oud papier en karton.

Kunnen gemeenten deze grondstoffen ook inkopen

Ja. Idee is dat gemeenten zowel invloed hebben in de wijze waarop grondstoffen na inzameling verwerkt worden, als door middel van (circulaire) inkoop van diezelfde grondstoffen.

Moeten dan niet ook de producenten hun data beschikbaar stellen? (ownership of data)

Ja, ideaal gesproken wel. Het hangt af van de grondstofstroom welke samenwerking opgezet kan worden, en of producenten dan hun data beschikbaar willen stellen.

In welke mate is reeds in kaart gebracht welk afval voor welk (typen) bedrijven als grondstof zou kunnen dienen?   

Dit is onderdeel van de huidige opdracht en wordt verkend als onderdeel van de Roadmap Grondstoffenmanagement Limburg.

In gemeenten zijn particulieren die afval aannemen en afvoeren. Hoe brengen de gemeente die stroom in kaart en hoe denken de gemeenten deze als grondstoffenstroom te gaan beheren? Welke kaders stelt de raad in de aanbesteding? 

De aard en omvang van het huishoudelijk afval wordt gemonitord door het CBS, de inzamelcijfers worden ook per gemeente bijgehouden (of door hun samenwerkingsverband).
Het beheer van de grondstofstromen is onderdeel van de opdracht van ASL.

Programmalijn 3

 

Geen vraag maar een statement: Euregionale samenwerking biedt potentie wat betreft volumes, verwerkingsmethodes, innovatieve ontwikkelingen alsook wat betreft het kans maken op subsidies vanuit buurlanden EU en/of Den Haag

Eens.

Hoe past dit voornemen bij het circular Hub streven van Chemelot? 

We denken dat dit complementair is. Er lopen gesprekken om de samenwerking op te zoeken hieromtrent. Met andere woorden: we verwachten dat Chemelot / Brightlands en haar partners / bedrijven onderdeel zullen worden van deze Multi Helix Samenwerking.

Hoe zorgen we ervoor dat de producten die van afval gemaakt worden ook een afzetmarkt hebben? B.v. Door inzet in openbare ruimte. Hoe zorgen we ervoor dat grondstoffen lokaal ingezet worden? Is er een stappenplan om naar 100% circulair toe te werken en over welk tijdspad hebben we het dan? Hoe stimuleren we ervoor dat het bedrijfsleven circulair gaat werken? 

Je zou kunnen denken aan een launching customer rol voor de overheid in de afname van circulaire producten, maar dat kan niet zomaar. Overheden zullen op een correcte wijze moeten inkopen. En dan kun je niet één op één afspraken maken met producenten of leveranciers hieromtrent. Wel verwachten we trainingen te gaan geven rondom circulair inkopen. Daarbij kunnen we wel met elkaar criteria ontwikkelen waardoor dergelijke bedrijven een serieuze kans maken.

Het stimuleren van Circulaire Economie in Limburg heeft als doel om eigenlijk alle deelnemers aan de economie (makers, afnemers, bedenkers etc.) tot bewuste schakels te maken in dit proces. Als dat lukt stimuleer je direct de lokale markt en dus ook lokale afname.

Een dergelijk stappenplan is er niet direct. Wel heeft de Rijkoverheid in haar overheid brede programmering aangegeven dat bedrijven in 2030 nog maar 50% van hun producten uit nieuwe grondstoffen mogen aanbieden. In 2050 hoort de hele economie circulair verantwoord te zijn.

Deze Programmalijn 3 heeft als intentie om het stimuleren van het bedrijfsleven met zo veel mogelijk relevante partijen samen op te pakken. En zo een vehikel te vormen dat met name wil zorgen dat het MKB zich bewust wordt van haar kansen (en plichten) op circulair gebied en dat hen hulp gaat bieden in het zetten van stappen.

 

Organisatie

 

Verloopt informatievoorziening naar de burgers toe via ASL of is dit de verantwoordelijkheid van de gemeentes? Zal deze informatiecampagne eenmalig zijn, continu of jaarlijks herhaald worden? Met andere woorden: hoe zorgen we ervoor dat inwoners ‘enthousiast’ blijven en ook nieuwe huishoudens op de hoogte zullen zijn? 

De informatievoorziening loopt via de gemeente (of samenwerkingsverband). Waar de ASL-gemeenten kansen zien voor een gezamenlijke campagne, zal gekeken worden naar mogelijkheden om samen een informatiecampagne te starten.

 

Nieuwsbrief september 2020

In juli hebben wij u via deze weg geïnformeerd over het project Samenwerken en Aanbesteden: de plannen die provincie breed in voorbereiding zijn om huishoudelijk afval op een zo circulair mogelijke manier – en tegelijk op een manier die het meeste voordeel voor onze inwoners oplevert – te laten verwerken. Op 10 september jl. heeft de Algemene Leden Vergadering van ASL plaatsgevonden. In deze nieuwsbrief berichten wij u over de richtinggevende besluiten die hier genomen zijn.

Hartelijke groeten,

Projectteam Samenwerken en Aanbesteden

Afval Samenwerking Limburg

Project Samenwerken en Aanbesteden: 3 programmalijnen

  • de voorbereiding van de aanbesteding van Huishoudelijk Restafval (HRA), Plastic & Metalen verpakkingen en Drankkartons (PMD) en Groente- Fruit- en Tuinafval (GFT), en
  • het uitwerken van een strategie gericht op de bevordering van Circulaire Economie (CE) en de rol en taken die ASL namens de deelnemende gemeenten op kan pakken in de CE.

Deze onderwerpen hebben vorm gekregen in drie programmalijnen:

Programmalijn 1:

Meer circulair aanbesteden van de 3 hoofdstromen HRA, GFT en PMD.

Programmalijn 2:

Grondstoffenmanagement om meer huishoudelijk grondstofketens circulair te krijgen.

Programmalijn 3:

Als katalysator bijdragen aan een samenwerking van partijen, zoals ondernemers, overheden, onderwijs- en onderzoekinstellingen, via een Limburgs circulair platform in wording.

Deze programmalijnen zijn zo opgezet, omdat ze elkaar versterken. Hieronder lichten wij elk van deze programmalijnen toe.

Programmalijn 1: circulaire aanbesteding van HRA, GFT en PMD

Door een aanbesteding van de afvalstromen met een methode waarmee na aanbesteding continue verbeteringen in kwaliteit en kosten mogelijk zijn, worden (Limburgse) mogelijkheden beter benut.

Uit de marktanalyse komt naar voren dat ruimte voor innovatie gewenst is. Gemeenten hebben bestuurlijk en ambtelijk bijgedragen aan de formulering van de te hanteren ambities en uitgangspunten. Tijdens de ALV is richtinggevend besloten tot de verdere uitwerking van een aanbestedingsstrategie op basis van de volgende Uitgangspunten en Ambities:

Uitgangspunten en ambities
Uitgangspunten en ambities
  • Uitgangspunt 1: een eerlijke realistische prijs; de kosten van de toekomstige verwerking zijn transparant, realistisch en respecteren wederzijdse korte en lange termijn belangen;
  • Uitgangspunt 2: toekomstbestendig partnerschap; de toekomstige verwerker ontzorgt ASL/de gemeenten adequaat, volgens afspraak en probleemloos; maakt de gerealiseerde impact van de gehele keten aantoonbaar en meetbaar en verbetert deze tijdens de looptijd van het contract;
  • Ambitie 1: circulaire economie; de verwerking vindt plaats op een zo hoogwaardig mogelijke manier en draagt optimaal bij aan het realiseren van een Limburgse circulaire economie;
  • Ambitie 2: CO2-reductie; de verwerking draagt optimaal bij aan het reduceren van CO2-uitstoot van de gehele keten; 
  • Ambitie 3: maatschappelijke bijdrage; de verwerking draagt optimaal bij aan de Limburgse maatschappij, door het stimuleren van onderwijs, werkgelegenheid en economische groei; 
  • Ambitie 4: duurzame gemeenschappen; de verwerking draagt in brede zin bij aan het verduurzaming van gemeenschappen, steden en regio’s in en om Limburg.

Met betrekking tot de aanbestedingsmethode, is een aantal aanbestedingsvormen met elkaar vergeleken. Omdat zowel uit de bestuurlijke consultaties als uit de marktverkenning draagvlak blijkt voor het doorontwikkelen en aanbrengen van verbeteringen tijdens de uitvoering van de overeenkomst is tijdens de ALV een richtinggevend* besluit genomen Rapid Impact Contracting als methode van aanbesteding toe te passen. Op deze website vindt u meer informatie over deze aanbestedingsmethode. In voorgaande nieuwsbrief lichtten wij de belangrijkste kenmerken al toe:

  • De opdrachtgever formuleert Ambities (gunningscriteria) voor de aanbesteding.
  • Deze Ambities versterken we door ze te baseren op de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Meer informatie over deze SDG’s vindt u op de website van de Verenigde Naties en op de website van SDG Nederland.
  • Er wordt geen enkele concessie gedaan op de kwaliteit van datgene dat moet worden ingekocht. We gaan voor de maximale functionaliteit binnen de kaders van het project, waaronder tijd en geld.
  • De RIC-aanpak gaat om het gunnen op basis van de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI) waarbij er vervolgens op kwaliteit wordt geselecteerd.
  • Na gunning ontwerpen de samenwerkende partners de optimale oplossing om de ambities te realiseren. Tijdens de looptijd van het contract blijven de samenwerkende partners voortdurend in gesprek met elkaar om de kwaliteit te waarborgen en continue verbetering te realiseren.

Dit najaar bespreken we de RIC aanbestedingsmethode met de markt, via een marktconsultatie. Dit is een manier om marktpartijen te raadplegen over een voorgenomen aanbesteding.

* In maart 2021 wordt definitief besloten over de aanbesteding. Als alternatief kan nog altijd de traditionele aanbestedingsmethode ingezet worden, waarbij een Programma van Eisen wordt omschreven voor de invulling van de afvalverwerking. Inschrijvingen worden hierbij kwantitatief beoordeeld middels bepaalde EMVI-gunningscriteria (transportafstand, CO2, grondstofwinning, prijs) en een bijbehorende scoreformule.

PMD

Als alternatief voor circulair aanbesteden lijken er – specifiek voor PMD – kansen te zijn om zonder aanbesteding in Limburg circulair te verwerken. Dit zou op korte termijn een bijdrage leveren aan Limburgse ambities. Tijdens de ALV is besloten deze kans nader te onderzoeken. Mogelijk vindt hierover nog in november 2020 besluitvorming plaats. Mocht dit niet haalbaar blijken, dan wordt PMD niet naar voren gehaald en wordt er begin 2021 besloten.

Programmalijn 2: grondstoffenmanagement

Hiertoe is het noodzakelijk om kennis en expertise van grondstofketens te bundelen en op te bouwen en grondstofregie te organiseren. Daarmee verminderen we kwetsbaarheid en zijn circulaire kansen te verkennen en realiseren. Vooral kansrijke stromen (voor o.a. Limburgse circulaire verwerking) krijgen aandacht. Stromen die op andere niveaus en in andere regio’s al voldoende worden onderzocht, vallen niet binnen de scope.

Op termijn leidt grondstoffenmanagement tot concrete uitvoering: bijvoorbeeld andere vormen van circulaire aanbesteding voor nieuwe stromen, verdienmodellen voor lokaal hergebruik of regionale grondstoffenallianties met grotere partijen (borging van aanbod en afname).

In maart 2021 maken we keuzes over de prioritaire stromen waar we ons in eerste instantie op focussen (te denken valt aan Textiel, Oud Papier en Karton, Hout, Harde kunststoffen, Grof Huishoudelijk Afval, Afgedankte Elektrische en Elektronische Apparaten) en een activiteitenplan.

Programmalijn 3: katalysator voor samenwerkende partijen

Op dit moment is er nog geen gevestigd circulair platform voor Limburg, waarin bedrijfsleven, kennisinstellingen, overheden en (eventueel) burgers participeren (uiteraard zijn er wel allerlei verschillende circulaire initiatieven binnen Limburg). Tijdens ons onderzoek en onze Algemene Leden Vergadering hebben Provincie en LWV aangegeven dat zij willen werken aan een Limburgs platform. Allerlei (door het netwerk) gevraagde activiteiten zijn onder te brengen in zo’n platform, waarmee ook een betere financiering en borging is te organiseren.

In de komende jaren kan ASL een katalysator-rol vervullen door circulaire activiteiten op te pakken, die op korte termijn bijdragen aan circulaire economie én – middels afstemming met LWV en provincie – zorgdragen voor tijdige inbreng in of samenwerking met partners van het circulair platform. Aanvullend kunnen de gemeenten via ASL een gezamenlijke vertegenwoordiging in het circulair platform organiseren voor grondstof gerelateerde onderwerpen; mede vanuit het gezamenlijke grote economische belang.

Besluitvorming en communicatie

Richtinggevende besluiten

Tijdens de ALV van 10 september is vastgesteld de 3 programmalijnen inclusief de aanbestedingsstrategie op basis van genoemde uitgangspunten, ambities en methode verder uit te werken.

Ontvangen zienswijzen

Vijftien gemeenten hebben hun zienswijze in de vergadering gebracht. Het bestuur van ASL betrekt de ontvangen zienswijzen bij de verdere uitwerking van de programmalijnen en de aanbestedingsstrategie en het zal iedereen geïnformeerd houden over de manier waarop. Deze zienswijzen hadden veelal betrekking op de thema’s kosten, risico’s en organisatie. Daarover kunnen we nu al aangeven:

  • Voor het einde van het jaar zal het project de huidige verwerkingskosten in de markt in beeld brengen. Ook proberen we inzicht te krijgen in de meerwaarde die de circulaire verwerkingsmethoden, mogelijk ook op andere domeinen, creëert. We maken een schatting van de marges die van toepassing worden op onze aanbesteding.
  • Het project zal een risicoparagraaf opnemen in de stukken die voor het einde van het jaar ter besluitvorming opgeleverd zullen worden.
  • De huidige ASL organisatie is niet voldoende toegerust om deze programmalijnen uit te voeren. Het project zal voor het einde van het jaar voorstellen uitwerken, uitgaande van de aanwezige sterktes en kansen.

Mandaat voor de uitvoering van de aanbesteding

2020 staat in het teken van het uitwerken van de aanbestedingsstrategie. Volgend jaar, 2021, staat de uitvoering van deze aanbesteding centraal. Om deze gezamenlijke aanbesteding voor en namens uw gemeente uit te voeren, dient het bestuur van uw gemeente het ASL bestuur hiertoe te mandateren. Op deze manier heeft ASL ook in 2006 en 2014 voor haar leden de aanbesteding van de verwerking van huishoudelijk restafval, GFT en PMD uitgevoerd.

Planning

3 november 2020, 19:00-20:30 – interactieve webinar

  • Tijdens deze webinar geven werkgroepsleden (inhoudsdeskundigen) uitleg over het project, toelichting op de aanbestedingsmethode en de Ambities en de besluiten die in de volgende Algemene Leden Vergadering voorliggen.
  • Doel van deze sessie is informatieverstrekking. Tijdens deze sessies is er gelegenheid tot vragen stellen. Wij nemen de input van de consultatie van uw Raad tijdens deze webinar mee in de definitieve besluitvorming over de aanbestedingsprocedure, methodiek en ambities die in de eerste helft van 2021 zal plaatsvinden.
  • U kunt zich aanmelden via deze link.

Najaar 2020 – digitale nieuwsbrief

  • In deze nieuwsbrief beschrijven wij de punten die in de webinar zijn besproken en vindt u de gestelde vragen en antwoorden daarop.
  • Aanvullende informatie over de ALV in de eerste helft van 2021, waarin een besluit genomen wordt over de aanbestedingsmethode en Ambities en het bestuur van ASL gemandateerd wordt de gezamenlijke aanbesteding uit te voeren.

Eerste helft 2021 – ALV: mandaatverlening aan ASL en besluit over aanbesteding

Na ALV eerste helft 2021 – digitale nieuwsbrief

  • In deze nieuwsbrief informeren wij u over de resultaten van de ALV.

Publicaties

Hieronder hebben wij een aantal publicaties voor u verzameld gerelateerd aan programmalijn 3.

31 augustus in AGRO&CHEMIE

Grote belangstelling voor digitaal circulair platform

Circulaire economie leeft bij Limburgse ondernemers

Limburgse ondernemers zijn zeer geïnteresseerd in de circulaire economie. Dat blijkt uit een enquête van de Limburgse Werkgevers Vereniging (LWV) onder haar leden. De LWV is de regionale afdeling van VNO-NCW.

> Lees het hele artikel hier

27 augustus in de Limburger

Limburg gooit straks niks meer weg, provincie wil circulaire economie

Een kinderwagen gemaakt van plastic flessen, matrassen en werkschoenen die volledig te recyclen zijn. Afval bestaat over een tijdje nauwelijks meer. Althans, bijna alles wat we nu nog storten en verbranden, wordt straks grondstof voor nieuwe producten. Het liefst in de eigen regio.

> Lees het hele artikel hier

26 augustus op de homepage van Duurzaam Ondernemen

Circulaire Economie leeft bij ondernemers in Limburg

Circulaire Economie leeft bij de ondernemers in Limburg. Dit blijkt een de interessante resultaten die de Limburgse Werkgevers Vereniging opgehaald heeft uit een enquête onder haar leden. Dat circulair verantwoord ondernemen kansen biedt spreekt inmiddels voor zich aangezien veel ondernemers inmiddels een actieve duurzaamheidsstrategie hanteren of een ambitie hiertoe hebben. Ondernemers zijn zich ervan bewust dat Circulaire Economie, oftewel het in de kringloop houden van materialen en grondstoffen, hier een onderdeel van is. Uit de enquête blijkt dat er wel nog de nodige aandacht gegeven moet worden aan de uitvoering. De LWV gaat hierdoor aan de slag met Limburg Circulair en Afvalvrij!

>>Lees hier het volledige artikel

26 augustus op de van Afval Online:

LWV wil circulaire economie in Limburg een boost geven

De circulaire economie leeft bij Limburgse ondernemers, maar aan het in de praktijk brengen ervan schort het voorlopig nog. De Limburgse Werkgevers Vereniging (LWV) wil daar verandering in brengen met het project ‘Limburg Circulair en Afvalvrij’.

>>Lees hier het volledige artikel

26 augustus op de homepage van WIJLimburg

LWV gaat aan de slag met circulair en afvalvrij ondernemen

De Limburgse Werkgeversvereniging gaat aan de slag met het programma Limburg Circulair en Afvalvrij. ‘Circulaire economie leeft bij de ondernemers in Limburg’, blijkt uit een enquête onder de leden van de LWV. Maar blijkbaar moet er nog wel de nodige aandacht gegeven worden aan de uitvoering.

>> lees hier het volledige artikel

26 augustus op de van De Limburger:

LWV promoot kringloopeconomie met Limburg Circulair en Afvalvrij!

De Limburgse Werkgevers Vereniging gaat aan de slag met het project ‘Limburg Circulair en Afvalvrij’. De LWV wil ondernemers op verschillende manieren uitdagen en stimuleren in de overgang naar een kringloop-bedrijfsvoering.

>>Lees hier het volledige artikel

Nieuwsbrief juli 2020

Geachte raadsleden in Limburg,

Via deze nieuwsbrief geven wij u een update over het project Samenwerken en Aanbesteden: de plannen die provincie breed in voorbereiding zijn om huishoudelijk afval op een zo circulair mogelijke manier – en tegelijk op een manier die het meeste voordeel voor onze inwoners oplevert – te laten verwerken.

Na enige achtergrondinformatie over Afval Samenwerking Limburg en de aanleiding tot dit project kunt u meer lezen over het projectonderdeel ‘Aanbesteden’: het doel, de methode, het benodigde mandaat en de planning van informatie en besluiten. We eindigen deze nieuwsbrief met een aantal publicaties.

Mocht u vragen hebben over het project: in het najaar organiseert ASL twee interactieve webinars, waarin wij u nader informeren over het project en de aanstaande aanbesteding. Tijdens die webinars krijgt u de gelegenheid toelichtende vragen te stellen. Informatie over de planning en aanmelding voor deze webinars ontvangt u via deze weg na het zomerreces.

Hartelijke groeten,

Projectteam Samenwerken en Aanbesteden

Afval Samenwerking Limburg

Achtergrond

Over Afval Samenwerking Limburg

ASL is een vereniging, opgericht in 2004, waar alle Limburgse gemeenten lid van zijn1, zo ook uw gemeente. Het bestuur van de ASL bestaat uit een aantal collegeleden van deelnemende gemeenten. Belangrijke besluiten worden genomen in de Algemene Ledenvergadering (ALV), waarin alle gemeenten via een collegelid vertegenwoordigd zijn.

ASL stelt zich ten doel om ingezameld huishoudelijk afval op een efficiënte wijze zo verantwoord mogelijk voor het milieu te laten verwerken. Dat doet zij bijvoorbeeld via contract-aanbesteding voor gemeenten voor grote huishoudelijke afvalstromen. ASL heeft in het verleden, via deze gezamenlijke aanbesteding, gezorgd voor meerjarige verwerkingscontracten van de drie grote huishoudelijke afvalstromen: restafval, GFT (groente-, fruit- en tuinafval) en PMD (plastic verpakkingen, metalen verpakkingen en drankenkartons). Dat heeft de Limburgse gemeenten veel financieel voordeel opgeleverd. ASL zorgt ook voor kennisdeling tussen de leden. En voor belangenbehartiging van de leden bij rijk en branches.

[1] Alle gemeenten behalve Mook en Middelaar, die is aangesloten bij het samenwerkingsverband met de regio Nijmegen.

Aanleiding project

De bestaande contracten voor deze drie afvalstromen lopen eind 2023 af. In voorbereiding op een nieuwe aanbesteding heeft ASL eind 2019 een nieuwe visie vastgesteld over hoe in de toekomst om te gaan met afval in onze provincie. De deelnemende gemeenten willen niet meer traditioneel afvalvolume in de markt zetten. Ze gaan voor een aanpak met de kernwoorden circulair, samenwerking en grensverleggend:

Circulair – Afvalbeheer wordt grondstoffenbeheer en we gebruiken dit als hefboom voor de transitie naar een Circulaire Economie (CE) met winst voor mens, milieu en economie. We streven dus naar anders produceren, anders consumeren en het sluiten van ketens, met focus op waardebehoud, producthergebruik en het voorkomen van afval.

Samen – Geen partij kan dit alleen. Hiervoor is inspanning nodig van alle Limburgse partijen – bedrijfsleven, kennisinstellingen, gemeenten en provincie maar ook burgers. Dit levert ook voordeel op voor de regio: financieel en/of sociaal-maatschappelijk (o.a. werkgelegenheid). Wij bouwen voort op de sterke economische clusters die in Limburg al bestaan. Concreet zoeken we samenwerking met Limburgse marktpartijen (aanbieders en verwerkers) om meer afval in de eigen provincie te verwerken.

Grensverleggend – We geloven dat innovatie en circulariteit onlosmakelijk verbonden zijn. Circulariteit verlegt de grenzen van technieken, sectoren en verdienmodellen. Het is onze ambitie om afval regionaal te be- en verwerken: hiervoor richten wij ons op onze provincie en kijken logischerwijze ook over de landsgrenzen heen.

Samenwerken en Aanbesteden

In het project Samenwerken en Aanbesteden werken we aan twee onderwerpen:

  • De voorbereiding van de aanbesteding van huishoudelijk restafval, PMD en GFT; hierover leest u in deze nieuwsbrief.
  • Het uitwerken van een strategie gericht op de bevordering van Circulaire Economie en de rol en taken die ASL namens de deelnemende gemeenten op kan pakken in de CE. In de eerste helft van 2021 zal een besluit worden genomen in de ALV over de samenwerkingsvorm (momenteel: vereniging). Indien dat gevolgen heeft voor de positie van ASL dan zal de Raad tijdig hierover een besluit voorgelegd krijgen.

Projectonderdeel Aanbesteden

Doel

Het voorbereiden en uitvoeren van een aanbesteding waarbij afval op een meer circulaire manier wordt verwerkt.

De aanbesteding gaat over verwerking van huishoudelijk afval nadat de gemeenten dat hebben ingezameld. De manier van inzamelen, die door gemeenten zelf wordt bepaald, vormt geen onderdeel van de aanbesteding.

Methode

Momenteel werken we aan de ontwikkeling van de aanbestedingsstrategie en de voorbereidingen op de keuze van de aanbestedingsmethode. Deelnemende gemeenten willen niet meer traditioneel afvalvolume in de markt zetten en gaan voor een aanpak met de kernwoorden circulairsamenwerking en grensverleggend. De aanbestedingsmethode Rapid Impact Contracting (RIC) sluit daar naadloos bij aan. Deze methodiek past binnen de bestaande regelgeving voor aanbestedingen. Zij is gedreven door de uitdagingen van de circulaire economie, waarin innovatie, ketensamenwerking en systeemtransitie van belang zijn. Over deze methode, die al vele malen in de praktijk succesvol is toegepast, leest u alles op https://rapidimpactcontracting.nl/. Enkele kenmerken lichten we hier toe:

  • De opdrachtgever formuleert Ambities (gunningscriteria) voor de aanbesteding.
  • Deze Ambities versterken we door ze te baseren op de Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Meer informatie over deze SDG’s vindt u op de website van de Verenigde Naties en op de website van SDG Nederland
  • Er wordt geen enkele concessie gedaan op de kwaliteit van datgene dat moet worden ingekocht. We gaan voor de maximale functionaliteit binnen de kaders van het project, waaronder tijd en geld.
  • De RIC-aanpak gaat om het gunnen op basis van de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI) waarbij er vervolgens op kwaliteit wordt geselecteerd.
  • Na gunning ontwerpen de samenwerkende partners de optimale oplossing om de ambities te realiseren. Tijdens de looptijd van het contract blijven de samenwerkende partners voortdurend in gesprek met elkaar om de kwaliteit te waarborgen en continue verbetering te realiseren.

Als alternatief kan nog altijd de traditionele aanbestedingsmethode ingezet worden, waarbij een Programma van Eisen wordt omschreven voor de invulling van de afvalverwerking. Inschrijvingen worden hierbij kwantitatief beoordeeld middels bepaalde EMVI-gunningscriteria (transportafstand, CO2, grondstofwinning, prijs) en een bijbehorende scoreformule.

Keuze

Dit najaar peilen we de interesse van de markt voor de RIC aanbestedingsmethode, via een marktconsultatie. Dit is een manier om marktpartijen te raadplegen over een voorgenomen aanbesteding.

Met de portefeuillehouders van de deelnemende gemeenten hebben we in consultatiesessies gewerkt aan de formulering van de Ambities voor de aanbesteding. Dit najaar zullen wij tijdens interactieve webinars de RIC methode en de Ambities aan u toelichten. Data en tijdstippen van de Webinars delen wij in de volgende nieuwsbrief na zomerreces. Wij nemen de input van de consultatie van uw Raad tijdens deze webinars mee in de definitieve besluitvorming over de aanbestedingsprocedure, methodiek en ambities die in de eerste helft van 2021 zal plaatsvinden.

Mandaat voor de uitvoering van de aanbesteding

2020 staat in het teken van het uitwerken van de aanbestedingsstrategie: RIC methode of traditioneel.

Volgend jaar, 2021, staat de uitvoering van deze aanbesteding centraal. Om deze gezamenlijke aanbesteding voor en namens uw gemeente uit te voeren, dient het college van uw gemeente het ASL bestuur hiertoe te mandateren. Op deze manier heeft ASL ook in 2006 en 2014 voor haar leden de aanbesteding van de verwerking van huishoudelijk restafval, GFT en PMD uitgevoerd.

Planning

Wij communiceren met u over de aanbesteding en de keuzes die gemaakt gaan worden op de volgende momenten:

  • Eind september – digitale nieuwsbrief
    • In deze digitale nieuwsbrief informeren wij u over het richtinggevende besluit, de planning en de wijze van aanmelding voor de regionale webinars.
  • Najaar 2020 – 2 regionale interactieve webinars
    • Tijdens deze regionale webinars geven werkgroepsleden (inhoudsdeskundigen) uitleg over het project, toelichting op de aanbestedingsmethode en de Ambities en de besluiten die in de volgende Algemene Leden Vergadering voorliggen.
    • Doel van deze sessies is uitsluitend informatieverstrekking, geen meningsvorming. Tijdens deze sessies is er gelegenheid tot vragen stellen.
  • Najaar 2020 – digitale nieuwsbrief
    • In deze nieuwsbrief beschrijven wij de punten die in de webinars zijn besproken en vindt u de gestelde vragen en antwoorden daarop.
    • Aanvullende informatie over de ALV in de eerste helft van 2021, waarin een besluit genomen wordt over de aanbestedingsmethode en Ambities en het bestuur van ASL gemandateerd wordt de gezamenlijke aanbesteding uit te voeren.
  • Eerste helft 2021 – ALV: mandaatverlening aan ASL en besluit over aanbesteding
  • Na ALV eerste helft 2021 – digitale nieuwsbrief
    • In deze nieuwsbrief informeren wij u over de resultaten van de ALV.

Publicaties

Hieronder hebben wij een aantal publicaties voor u verzameld over dit project.

Voorpaginanieuws!

Op 10 juni jl. stond ASL op de voorpagina van De Limburger – met ook nog een uitgebreider artikel op de economie pagina 20-21. Rens Evers – wethouder klimaat, wijken en infrastructuur van de gemeente Roermond, Ruud Burlet – gedeputeerde Duurzaamheid, Milieu en Aanbestedingen en Hans van Haren – programmamanager ASL zijn geïnterviewd door De Limburger over het project Samenwerken en Aanbesteden:

De Limburgse gemeenten willen huisvuil niet meer laten verbranden, maar in de eigen provincie scheiden en er grondstoffen van maken voor nieuwe producten..

Lees verder >>

Afval!

In de editie van mei 2020 van het blad Afval is aandacht besteed aan ons project. Hans van Haren (programmamanager ASL), gedeputeerde Burlet (Duurzaamheid, Milieu en Aanbestedingen) en Erick Wuestman (adviseur Circulaire Economie en klimaatgericht inkopen bij KplusV) zijn geïnterviewd.

Limburg gooit de verwerking van huishoudelijk afval over een andere boeg. Geen vastgetimmerde contracten meer, maar flexibele processen om gezamenlijk hoogwaardig afval te verwerken.

Lees het hele artikel op de site van AfvalOnline (om het te kunnen openen dient u wel een account te hebben op AfvalOnline).

NVRDtalks with ASL

Afval Samenwerking Limburg verenigt Limburgse gemeenten en faciliteert gemeenten richting een circulaire economie.

ASL wil de inzameling en verwerking van huishoudelijk afval zo efficiënt mogelijk maken. Samenwerken om de transitie naar een circulaire economie te versnellen. De NVRDtalk van 11 juni richt zich op het ontstaan, de visie en de werkzaamheden van ASL, en op circulair contractmanagement.

Duo presentatie door

  • Rens Evers, wethouder klimaat, wijken en infrastructuur van de gemeente Roermond
  • Erick Wuestman, adviseur Circulaire Economie en klimaatgericht inkopen

Persbericht

Huishoudelijk afval bestaat voor een groot deel uit nieuwe grondstoffen en moet daarom beter en meer circulair verwerkt worden. Dat vinden Afval Samenwerking Limburg (ASL, een samenwerkingsverband van Limburgse gemeenten) en de Provincie Limburg. De Provincie draagt € 200.000 euro bij in het onderzoekstraject, dat de mogelijkheden voor een hogere verwaarding van grondstoffen uit ons afval verkent. Dit is het plan van aanpak voor de nieuwe aanbesteding van de Limburgse afvalcontracten, in 2023/2024.

Lees verder

Limburg aan de slag met toekomstscenario’s

Bijgaand een artikel dat gepubliceerd is in vakblad GRAM, editie september 2019, over de manier waarop ASL zich voorbereidt op de toekomst en op weg naar een nieuwe aanbesteding voor de verwerking van verschillende afvalstromen.

Artikel GRAM sept 2019 – Limburg aan de slag met toekomstscenarios