Lees de volledige artikelen hier:

https://www.limburger.nl/cnt/dmf20200609_00163554/tweede-leven-voor-limburgs-huisvuil-eigen-afval-eerst https://www.limburger.nl/cnt/dmf20200609_00163557/limburgs-afval-bestaat-niet

Tweede leven voor Limburgs huisvuil: eigen afval eerst

Afvalsamenwerking

Door Peter Bruijns

Roermond

De Limburgse gemeenten willen huisvuil niet meer laten verbranden, maar in de eigen provincie scheiden en er grondstoffen van maken voor nieuwe producten.

Alle Limburgse gemeenten (uitgezonderd Mook en Middelaar) willen het ingezamelde huishoudelijk afval niet meer naar de verbrandingsovens in Wijster (Drenthe) brengen. Ze hebben zich verenigd in Afval Samenwerking Limburg (ASL).

Lees ook: Limburgse gemeenten gooien roer om en willen eind aan gesleep met afval

In de toekomst willen de dertig gemeenten zo veel mogelijk afval in de eigen provincie laten uitsorteren en herverwerken tot nuttige grondstoffen voor nieuwe toepassingen. Dat moeten diverse gespecialiseerde bedrijven gaan doen. Ondernemers die daar brood in zien, kunnen inschrijven op de aanbesteding voor nieuwe afvalcontracten vanaf 2024. Chemelot krijgt een belangrijke rol omdat het chemiecomplex grote hoeveelheden laagwaardig plastic afval wil gaan gebruiken als vervangende grondstof voor de naftakrakers.

Aanpak

„Niet-herbruikbaar afval bestaat niet”, zegt gedeputeerde Ruud Burlet, die verantwoordelijk is voor de circulaire economie, afval en recycling in deze provincie. „De Limburgse aanpak moet beter zijn voor het milieu, goed voor de werkgelegenheid, de nieuwste technieken gebruiken en ook nog eens betaalbaar blijven”, zegt Hans van Haren, programmamanager van ASL. De Roermondse wethouder Rens Evers, die bestuurslid is van ASL: „Ik hoop dat De Limburger over tien jaar schrijft dat afval in deze provincie niet bestaat.”

Schaalgrootte

De provincie Limburg geeft ASL twee ton, en de gemeenten lappen evenveel bij voor een verkenning van de mogelijkheden om uiteenlopende soorten afval in Limburg een tweede leven te geven of nuttig te hergebruiken. Dat onderzoek moet ook uitwijzen of Limburg wel voldoende afval produceert om het lonend te maken hier allerlei fabriekjes voor het scheiden en herverwerken van afval te bouwen. Circulariteitsexpert Frans Beckers uit Sittard denkt dat Limburg daar te klein voor is. Ruud Burlet is daar nuchter over: „Als blijkt dat een bepaalde afvalstroom niet rendabel te verwerken is op Limburgse schaal, moet je het niet doen.” Rens Evers acht het echter ook goed mogelijk dat afval uit aangrenzende provincies en de buurlanden wordt aangevoerd om voldoende schaalgrootte te krijgen.

Limburgse gemeenten gooien roer om en willen eind aan gesleep met afval

Afvalsamenwerking

Door Peter Bruijns

De Limburgse gemeenten gooien het roer om. Ze willen huishoudelijk afval in de toekomst in de eigen provincie verwerken en er grondstoffen voor nieuwe producten van maken. De voorbereidingen voor de circulaire afvalverwerking zijn al begonnen.

Een bekende afvalverwerker had vroeger de slogan ‘Afval bestaat niet’. Maar in de praktijk bleek dat wensdenken. Veel huishoudelijk afval belandt nog altijd op het stort of in verbrandingsovens. Dagelijks rijden vrachtwagens massa’s Limburgs huisvuil naar het Drentse Wijster. Een rit van 250 kilometer, enkele reis. Daar wordt een deel gerecycled of gestort, en de rest verbrand.

Lees ook: Tweede leven voor Limburgs huisvuil: eigen afval eerst

Dertig Limburgse gemeenten – verenigd in Afvalsamenwerking Limburg (ASL) – willen een eind maken aan dat gesleep. Vanaf 2024, als de nieuwe afvalcontracten ingaan, willen ze het huishoudelijk afval in de eigen provincie gaan verwerken. En dan wordt er zo weinig mogelijk verbrand, en zo veel mogelijk verwerkt tot grondstoffen voor nieuwe producten: de oneindige kringloop. Dat past in het beleid van de overheid, die wil dat de Nederlandse economie over dertig jaar volledig circulair is.

Zonde

We gooien in Limburg heel wat weg met zijn allen: 100.000 ton groente-, fruit- en tuinafval, 26.000 ton plastic, blik en drankpakken en 156.000 ton huishoudelijk restafval.

„Het is zonde dat afval de provincie uit gaat om verwerkt te worden”, zegt Hans van Haren, programmamanager van ASL. Hij zoekt bedrijven en organisaties in Limburg die mee willen doen om vanaf 2024 zo veel mogelijk vuilnis in de provincie te herverwerken. „Dat is duurzamer en slimmer.” Voor een deel gebeurt het trouwens nu al. Zo wordt groente-, fruit- en tuinafval gecomposteerd in Venlo en Maastricht.

Beter

ASL laat onderzoeken welke mogelijkheden er verder in Limburg zijn – of kunnen komen – om van verscheidene soorten afval nieuwe producten, materialen of grondstoffen te maken. Dat onderzoek moet eind dit jaar klaar zijn. Volgend jaar begint dan de aanbesteding van een zo duurzaam mogelijke verwerking van Limburgs afval. De lat ligt hoog: de aanpak moet beter zijn voor het milieu, goed voor de werkgelegenheid, gebruikmaken van de nieuwste technieken en inzichten en ook nog eens betaalbaar blijven. Van Haren: „Het is de bedoeling dat de Limburgse burgers er uiteindelijk ook beter van worden.” Hij denkt dat de schaalgrootte van Limburg voldoende is om hier rendabele recyclageprojecten op poten te zetten.

Te klein

Circulariteitsexpert Frans Beckers uit Sittard, die ooit de slogan ‘Afval bestaat niet ‘ verzon, denkt daar anders over. „Dat je het afval niet meer naar de verbrandingsoven in Wijster wil brengen, is natuurlijk fantastisch. Het streven om alle afval in Limburg te willen hergebruiken, is heel mooi, maar je moet niet de illusie hebben dat je op regionaal niveau voldoende afvalstromen kunt verzamelen om economisch rendabel te kunnen verwerken. Kijk bijvoorbeeld naar luiers en incontinentiemateriaal. Er is een techniek beschikbaar om de verschillende luiermaterialen van elkaar te scheiden, zodat er nieuwe producten van kunnen worden gemaakt. Maar je hebt de aanvoer van heel veel vuile luiers nodig om een rendabele scheidingsinstallatie te kunnen exploiteren. Daar is Limburg veel te klein voor. Als de circulaire plannen leiden tot dure oplossingen, loop je het risico dat de burger dat in de hoogte van de afvalstoffenheffing terug gaat zien.”

Lonend

ASL werkt nauw samen met de provincie om Limburg meer circulair te maken. Gedeputeerde Ruud Burlet, die zelf directeur is geweest van een recyclingbedrijf en nu enthousiast met ASL meedenkt over de plannen, schat de kansen positiever in dan Frans Beckers. Hij bevestigt wel dat de schaalgrootte een belangrijke rol zal gaan spelen. „Het belangrijkste is dat we ons realiseren dat het niet om afval gaat, maar om een grondstof voor de toekomst. Neem dat incontinentiemateriaal. Het lijkt moeilijk daar genoeg van in te zamelen voor een rendabele verwerking. Maar als we een systeem opzetten om de luiers en het incontinentiemateriaal van particulieren te recyclen, en we combineren dat met wat een bedrijf aan incontinentiemateriaal ophaalt bij grote instellingen, dan wordt het misschien toch lonend om daar in Limburg een fabriek voor neer te zetten. Maar aan de andere kant kan het best zo zijn dat je van sommige materiaalstromen te weinig hebt om het zinvol in Limburg te verwerken. Dan moet je het niet doen. Dat moet per materiaalstroom bekeken worden. Het moet economisch relevant zijn.”

Krakers

ASL is in gesprek met de foodcampus in Venlo en de Chemelot Campus in Sittard-Geleen over de rol die zij kunnen spelen. Een bemoedigend voorbeeld vindt Hans van Haren het plan van chemiebedrijf Sabic om grote hoeveelheden laagwaardig plastic afval te gebruiken als vervangende grondstof voor de krakers, de belangrijkste fabrieken op Chemelot. Maar ook daarvoor geldt volgens Frans Beckers dat er wel heel veel plastic afval nodig zal zijn om nafta als grondstof voor de grote fabrieken te vervangen. Volgens gedeputeerde Burlet is daar wel een oplossing voor te vinden. „Dat plastic afval moet je tot misschien wel 250 kilometer in de omtrek gaan zoeken, dus ook in de buurlanden. Het kan allemaal, als je goede afspraken maakt.”

Portemonnee

Van Haren erkent dat al jaren over optimale herverwerking van afval wordt gepraat, maar dat de praktijk nog tegenvalt. „Dit is een traject van langere adem, maar het is ook een kans. Als je afval kunt hergebruiken, is dat niet alleen goed voor het milieu maar ook voor de portemonnee.”

De huidige lage olieprijs is overigens niet gunstig voor de circulaire plannen. Het is nu veel goedkoper om van aardolie nieuwe kunststoffen te maken dan van gerecyclede materialen. Het zou helpen als er een wettelijke verplichting komt om plastic van gerecycled materiaal te maken, stelt Van Haren. „Dat is de enige manier om helemaal circulair te worden.”

Milieu

Toen jaren geleden de Limburgse gemeenten besloten hun afval naar Wijster af te voeren, had dat vooral financiële redenen. Hans van Haren: „Nu kijken we niet meer alleen naar de kosten, maar ook naar milieurendement en de CO2-reductie. Het sjouwen met afval over zo’n grote afstand is natuurlijk niet goed voor het milieu. Uiteindelijk willen we in de circulaire economie heel kleine cirkels vormen waarin al het Limburgse afval weer nieuwe grondstof wordt. Maar zover zijn we nog lang niet.”